Εμφύλιος για την επιστολή της Κομισιόν

Εμφύλιος για την επιστολή της Κομισιόν
Προς παραπομπη της Ελλάδας στο Ευρωδικαστήριο για μη συμμορφωση με το πρωτόκολλο του Κιότο
Τρίτη, 29.04.08

Καθ’ οδόν προς τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΕΧΩΔΕ βρίσκεται η επιστολή με την οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα ζητεί εξηγήσεις για τα πεπραγμένα της χώρας μας στο ζήτημα του ελέγχου των αερίων που επιβαρύνουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Η επιστολή αυτή αναμένεται να αποτελέσει και την αρχή για την παραπομπή της Ελλάδος στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, καθώς η μη συμμόρφωσή της με τις προβλέψεις του Πρωτοκόλλου του Κιότο ισοδυναμεί και με παραβίαση του Κοινοτικού Δικαίου.

Ετσι, μετά την απόφαση της αρμόδιας επιτροπής του ΟΗΕ να μας ορίσει ως ευρισκόμενους σε καθεστώς «μη συμμόρφωσης», η Ελλάδα δέχεται ένα ακόμη πλήγμα ουσίας και γοήτρου από τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Την ίδια στιγμή, οι πρωταγωνιστές της διαμάχης τη δική τους εκδοχή για τους λόγους που οδήγησαν τη χώρα στην αποβολή από τις προβλέψεις του Πρωτοκόλλου του Κιότο δίνουν στον ΕΤ ο καθηγητής του ΕΜΠ, κ. Γιάννης Ζιώμας, υπεύθυνος για το εθνικό σύστημα καταγραφής αερίων του θερμοκηπίου, και ο Δημήτρης Λάλας, επικεφαλής του προηγούμενου φορέα (Αστεροσκοπείο) που είχε την αρμοδιότητα για το σύστημα απογραφής μέχρι το 2007.

Η επιτροπή των εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ επισκέφθηκαν την Ελλάδα τον Απρίλιο του 2007 προκειμένου να αξιολογήσουν το εθνικό σύστημα καταγραφής εκπομπών αερίων που σχετίζονται με το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Και ως εκ τούτου ήθελαν να δουν από κοντά τους ανθρώπους που είναι υπεύθυνοι για να υπολογίζουν τους τόνους του διοξειδίου του άνθρακα που παράγουμε ετησίως ως χώρα.

Η αντίστροφη μέτρηση του τρίμηνου αποκλεισμού της χώρας από τους ευέλικτους μηχανισμούς του πρωτοκόλλου του Κιότο, σύμφωνα με τον κ. Ζιώμα, ξεκίνησε «όταν κατά την επίσκεψη του κλιμακίου του ΟΗΕ, η ομάδα Λάλα, εν όψει και της διακοπής της συνεργασίας της με το ΥΠΕΧΩΔΕ, δήλωσε ότι «εμείς σταματάμε εδώ και δεν ξέρουμε τι γίνεται από εδώ και πέρα».
Αυτό που επιβάρυνε τη θέση της Ελλάδας, σύμφωνα με τον κ. Ζιώμα, ήταν το «λάθος στους υπολογισμούς σχετικά με το έτος βάσης του 1990», δηλαδή τον αρχικό όγκο εκπεμπόμενων αερίων που δηλώσαμε για εκείνη τη χρονιά και με βάση τον οποίο υπολογίζουμε έκτοτε πόσους τόνους διοξειδίου του άνθρακα πρέπει να μειώσουμε σταδιακά έως το 2012.

Αντιδράσεις
Περιγράφοντας την αντίδραση του κλιμακίου του ΟΗΕ, ο κ. Ζιώμας εξηγεί: «Με λίγα λόγια, μας είπαν ότι κλέβουμε στο ζύγι. Και ότι πρέπει είτε να τους πείσουμε ότι σωστά έχουμε πράξει ό,τι έχουμε πράξει ή ότι διαφορετικά θα είναι υποχρεωμένοι να κάνουν εκείνοι τους επανυπολογισμούς τους και να αναθεωρήσουν τα νούμερα του έτους βάσης».

Ο καθηγητής του ΕΜΠ είναι ιδιαίτερα καυστικός για τις εκθέσεις του προηγούμενου φορέα απογραφής ρύπων: «Ακόμη και ένας τριτοετής φοιτητής από το Πολυτεχνείο, εάν δεν ήθελε να “μαγειρέψει” το αποτέλεσμα, θα υπολόγιζε πιο σωστά».

Ο κ. Λάλας, που ήταν αρμόδιος μέχρι το 2007 για το εθνικό σύστημα καταγραφής, σε δηλώσεις του στον ΕΤ επισημαίνει ότι η σύμβασή του με το ΥΠΕΧΩΔΕ είχε ήδη λήξει όταν ο ΟΗΕ ήρθε στην Αθήνα. Και «καρφώνει» το ΥΠΕΧΩΔΕ για αδιαφορία στις εκκλήσεις του κλιμακίου: «Παρακαλούσαν οι εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ το ΥΠΕΧΩΔΕ να τους φέρει σε επαφή με 5 ανθρώπους του υπουργείου που να είναι αρμόδιοι. Και δεν έβρισκαν κανέναν». Ο κ. Λάλας επαναλαμβάνει ότι ουδέποτε κατήγγειλε τη χώρα στον ΟΗΕ και ότι δεν υπάρχει κανένα λάθος στους υπολογισμούς. «Τα στοιχεία που μας δίνονται σε κάθε τομέα, όπως στις μεταφορές, δεν επιδέχονται αμφισβήτηση. Από εκεί και πέρα οι υπολογισμοί γίνονται με γνώμονα το συμφέρον της χώρας», εξηγεί.

Από την πλευρά του, ο κ. Ζιώμας θεωρεί ότι το ΥΠΕΧΩΔΕ δεν αδράνησε αλλά «δεν είχε τη στήριξη της ομάδας Λάλα. Δεν μπορούσαμε εμείς να υποστηρίξουμε τεχνικά το ΥΠΕΧΩΔΕ για εκθέσεις που δεν τις είχαμε κάνει οι ίδιοι. Οπότε το ΥΠΕΧΩΔΕ έμεινε ξεκρέμαστο».

Και σε αυτό ο κ. Λάλας έχει τη δική του εκδοχή: «Εμείς είχαμε προσφερθεί να ετοιμάσουμε την ετήσια έκθεση των εκπομπών για το 2007 δωρεάν για να μην εκτεθεί η χώρα και μας απάντησαν όχι», εξηγεί ο κ. Λάλας.

Σε αυτό που φαίνεται να συμφωνούν και οι δύο καθηγητές είναι ότι η απόφαση του ΟΗΕ μας είχε προεξοφληθεί ουσιαστικά από τον Απρίλιο του 2007. «Ηταν σχεδόν μονόδρομος. Η οριστικοποίηση της γνώμης της επιτροπής έγινε λίγο πριν από το Νοέμβριο για το 2007. Βλέποντας τα Ηνωμένα Εθνη ότι υπήρξε καθυστέρηση στην υποβολή της έκθεσης και έχοντας την “καταγγελία” της ομάδας Λάλα ότι δεν υπάρχει διάδοχο σχήμα, έστειλε το θέμα στην επιτροπή συμμόρφωσης».

Τι (δεν) έκανε η Ελλάδα

Η ανεπάρκεια του Εθνικού Συστήματος Καταγραφής Αερίων του Θερμοκηπίου της χώρας μας ήταν ο λόγος που η επιτροπή συμμόρφωσης του ΟΗΕ έθεσε την Ελλάδα εκτός των ευέλικτων μηχανισμών του πρωτοκόλλου του Κιότο. Με αυτό το σύστημα πρέπει να είμαστε σε θέση να ενημερώσουμε τον ΟΗΕ αλλά και την Ε.Ε. για την συνολική ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα και αερίων του θερμοκηπίου που παράγουμε σε διάφορους τομείς, όπως οι μεταφορές, η βιομηχανία, η ενεργειακή απόδοση των κτιρίων. Ο αριθμός αυτός δεν προκύπτει από μετρήσεις του ΥΠΕΧΩΔΕ αλλά από συλλογή στοιχείων. Για παράδειγμα στον τομέα των μεταφορών, λαμβάνεται υπόψη ο αριθμός των αυτοκινήτων που κινούνται στους ελληνικούς δρόμους, η τεχνολογία που χρησιμοποιεί κάθε κατηγορία και τα χιλιόμετρα που διανύουν κατά μέσο όρο. Επειτα, με μαθηματικούς υπολογισμούς, οι επιστήμονες είναι σε θέση να πουν με σχετική ακρίβεια την ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα που εκπέμπουν τα αυτοκίνητα. Κάθε χρόνο η Ελλάδα συντάσσει μία έκθεση, κάπου 300 σελίδες, που περιέχει μόνο τα τελικά αποτελέσματα των υπολογισμών, την καταθέτει στην Ε.Ε. και τον ΟΗΕ.

Πώς δουλεύει το ευρωπαϊκό σύστημα εμπορίας ρύπων

152 ελληνικές επιχειρήσεις κινδυνεύουν με πρόστιμα και μακροπρόθεσμα να μείνουν εκτός αγοράς

Η Ευρωπαϊκή Ενωση, προκειμένου να πετύχει το στόχο της μείωσης των αερίων του θερμοκηπίου κατά 8% σε σχέση με τα επίπεδα του 1990, θέσπισε το ευρωπαϊκό σύστημα εμπορίας εκπομπών.
Αυτός είναι ένας τρόπος, ώστε οι 10.500 ευρωπαϊκές επιχειρήσεις που υπάγονται στο σύστημα και ευθύνονται για το 50% των συνολικών εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα στη «γηραιά ήπειρο» να μειώσουν τα εκπεμπόμενα αέρια του θερμοκηπίου, με σχετικά ανώδυνο οικονομικά τρόπο.

Ετσι, στο πλαίσιο αυτό, τους παρέχεται το δικαίωμα να εκπέμπουν «δωρεάν» κάποιους τόνους διοξειδίου του άνθρακα, με την προϋπόθεση ότι καθετί επιπλέον που θα εκπέμψουν θα πρέπει να το αγοράσουν από κάποια άλλη επιχείρηση που κατάφερε να μειώσει τους δικούς της ρύπους. Τα δωρεάν δικαιώματα παρέχονται στις επιχειρήσεις μέσω του εθνικού σχεδίου κατανομής δικαιωμάτων που υποβάλλει κάθε κράτος-μέλος της Ε.Ε. στην Ενωση.

Η Ελλάδα, για να πετύχει τον περιορισμό της αύξησης των αερίων του θερμοκηπίου στο 25% (σε σύγκριση με το 1990), μοίρασε στις τότε περίπου 152 επιχειρήσεις της (για την πρώτη περίοδο εφαρμογής του συστήματος, 2005-2007) δωρεάν δικαιώματα εκπομπής συνολικά 213.790.556 τόνων διοξειδίου του άνθρακα. Περισσότερα από τα μισά δικαιώματα έλαβαν τα 30 εργοστάσια της ΔΕΗ που υπάγονται στο σχέδιο και τα οποία μπορούσαν να εκπέμψουν συνολικά περί τους 156 εκατ. τόνους «δωρεάν».

Για τη δεύτερη περίοδο εφαρμογής του ευρωπαϊκού συστήματος εμπορίας ρύπων (2008-2012), η οποία έχει ήδη ξεκινήσει, τα δικαιώματα που δόθηκαν στις 152 ελληνικές βιομηχανίες ήταν κατά 90% δωρεάν. Και σε αυτό το σχέδιο τη μερίδα του λέοντος κατέχει η ηλεκτροπαραγωγή που δικαιούται να εκπέμψει χωρίς επιβάρυνση περίπου 230 εκατ. τόνους διοξειδίου του άνθρακα.

Αρχικά, μάλιστα, η Ελλάδα είχε προτείνει να δώσει στις βιομηχανίες της συνολικά 377,5 εκατ. τόνους διοξειδίου του άνθρακα, κάτι που όμως απέρριψε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ζητώντας να περικοπούν τα σχετικά δικαιώματα. Τον περασμένο Φεβρουάριο ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ, Γιώργος Σουφλιάς, ενέκρινε το τελικό σχέδιο κατανομής, που μοίρασε 345.606.165 τόνους διοξειδίου του άνθρακα.

Περιβαλλοντικές οργανώσεις έχουν κατ’ επανάληψη τονίσει ότι η πρακτική δημοπράτησης των δικαιωμάτων ρύπων δεν παρέχει πραγματικά κίνητρα στις επιχειρήσεις να περιορίσουν τις εκπομπές τους, όταν οι επιχειρήσεις αυτές λαμβάνουν δωρεάν σχεδόν το σύνολο των εκπεμπόμενων ρύπων. Η υπερ-προσφορά δωρεάν δικαιωμάτων είχε αποτέλεσμα, κατά τα πρώτα χρόνια λειτουργίας του συστήματος, η τιμή αγοράς για έναν τόνο διοξειδίου του άνθρακα να μην ξεπερνά τα 2 ευρώ. Στη δεύτερη φάση, που τα δωρεάν δικαιώματα έχουν περικοπεί, η τιμή έχει φτάσει περίπου στα 23 ευρώ και με μία πρόβλεψη να αγγίξει τα 36 ευρώ από το 2013 ως το 2020.


ΑΠΟΛΛΩΝΑΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ

Ελεύθερος Τύπος 29/4/2008 <<αναδημοσίευση>>.